Całoroczny klimat i średnie warunki pogodowe w Bajina Bašta Serbia

W: Bajina Bašta, lata są ciepłe i niemal bezchmurne, a zimy są bardzo zimne, śnieżne i częściowo zachmurzone. W ciągu roku, temperatura waha się od -3°C do 27°C i rzadko spada poniżej -10°C lub przekracza 33°C.

Ocena atrakcyjności turystycznej wskazuje, że aby skorzystać z ciepłej pogody, Bajina Bašta najlepiej odwiedzić w okresie od połowy czerwiec do wczesnego wrzesień.

Ciepła pora roku trwa 3,5 miesiąca, od 29 maja do 13 września, a średnia dobowa temperatura maksymalna przekracza wtedy 22°C. Najgorętszy miesiąc roku w: Bajina Bašta to sierpień, kiedy średnia temperatura maksymalna wynosi 26°C a minimalna 15°C.

Zimna pora roku trwa 3,4 miesiąca, od 24 listopada do 5 marca, a średnia dobowa temperatura maksymalna kształtuje się poniżej 9°C. Najzimniejszy miesiąc roku w: Bajina Bašta to styczeń, kiedy średnia temperatura minimalna wynosi -3°C a maksymalna 4°C.

W Bajina Bašta w ciągu roku występują znaczne sezonowe zmiany pod względem stopnia zachmurzenia.

Okres roku z większymi przejaśnieniami zaczyna się w Bajina Bašta około 8 czerwca, trwa 3,4 miesiąca i kończy około 19 września.

Najbardziej pogodnym miesiącem roku w: Bajina Bašta jest lipiec, kiedy niebo jest bezchmurne, niemal bezchmurne lub częściowo zachmurzone średnio 77% czasu.

Okres roku ze znaczniejszym zachmurzeniem zaczyna się 19 września, trwa 8,6 miesiąca i kończy się 8 czerwca.

Najbardziej pochmurnym miesiącem roku w: Bajina Bašta jest luty, kiedy niebo jest pochmurne lub znacznie zachmurzone średnio 60% czasu.

Dzień obfitujący w opady to dzień kiedy opad atmosferyczny lub równoważnik wodny takiego opadu wynosi przynajmniej 1 milimetr. Prawdopodobieństwo dni obfitujących w opady w Bajina Bašta ulega w ciągu roku zmianom.

Pora występowania bardziej intensywnych opadów trwa 2,9 miesiąca, od 18 kwietnia do 14 lipca, kiedy szansa wystąpienia obfitych opadów w danym dniu jest wyższa niż 29%. Miesiącem z największą liczbą dni obfitujących w opady w: Bajina Bašta jest czerwiec, kiedy opad na poziomie przynajmniej 1 milimetr występuje średnio przez 10,5 dnia.

Pora bardziej sucha trwa 9,1 miesiąca, od 14 lipca do 18 kwietnia. Miesiącem z najmniejszą liczbą dni obfitujących w opady w: Bajina Bašta jest styczeń, kiedy opad na poziomie przynajmniej 1 milimetr występuje średnio przez 6,7 dnia.

Jeżeli chodzi o dni obfitujące w opady, rozróżniamy pomiędzy dniami z opadami deszczu, śniegu lub deszczu ze śniegiem. Miesiącem z największą liczbą dni z opadem deszczu w: Bajina Bašta jest czerwiec, kiedy średnio pada przez 10,5 dnia. W oparciu o tę klasyfikację, najczęściej występująca w ciągu roku forma opadu to deszcz, a najwyższe prawdopodobieństwo wystąpienia tego opadu to 37% w dniu 4 czerwca.

Opad deszczu

Aby przedstawić nie tylko sumy miesięczne ale również zmiany w ciągu miesięcy, schemat pokazuje skumulowany opad deszczu w ruchomym okresie 31 dni z każdym dniem roku stanowiącym środek tego okresu. W Bajina Bašta występują pewne sezonowe wahania miesięcznych opadów deszczu.

Opady deszczu występują w Bajina Bašta przez cały rok. Najbardziej deszczowym miesiącem w: Bajina Bašta jest czerwiec, kiedy średni opad deszczu wynosi 71 milimetrów.

Najmniej deszczowym miesiącem w: Bajina Bašta jest styczeń, kiedy średni opad deszczu wynosi 25 milimetry.

Opad śniegu

Tak jak w przypadku opadu deszczu, bierzemy pod uwagę skumulowany opad śniegu w ruchomym okresie 31 dni z każdym dniem roku stanowiącym środek tego okresu. Bajina Bašta cechują znaczne sezonowe wahania miesięcznego opadu śniegu.

Okres roku z opadami śniegu trwa 4,8 miesiąca, od 4 listopada do 30 marca, a opad śniegu w ruchomym okresie 31 dni wynosi przynajmniej 25 milimetrów. Najbardziej śnieżnym miesiącem w: Bajina Bašta jest luty, kiedy średni opad śniegu wynosi 115 milimetrów.

Okres roku pozbawiony opadów śniegu trwa 7,2 miesiąca, od 30 marca do 4 listopada. Najmniejsze opady śniegu występują około 26 lipca, kiedy średni łączny skumulowany opad wynosi 0 milimetrów.

W Bajina Bašta długość dnia ulega w ciągu roku znaczącej zmianie. Najkrótszy dzień 2024 r. to 21 grudnia, kiedy światło dzienne trwa 8 godzin i 53 minuty, a najdłuższy dzień to 20 czerwca, obejmujący 15 godzin i 29 minut światła dziennego.

Słońce wschodzi najwcześniej o godz. 04:58 w dniu 15 czerwca, a najpóźniej 2 godziny i 18 minut później o godz. 07:16 w dniu 3 stycznia. Słońce zachodzi najwcześniej o godz. 16:03 w dniu 9 grudnia, a najpóźniej 4 godziny i 25 minut później o godz. 20:28 w dniu 26 czerwca.

W 2024 r. w Bajina Bašta obowiązuje czas letni, który zaczyna obowiązywać wiosną w dniu 31 marca, trwa 6,9 miesiąca i przestaje obowiązywać jesienią w dniu 27 października.

Poniższy rysunek obrazuje specyfikę kluczowych danych dotyczących księżyca za 2024 r. Oś pozioma oznacza konkretny dzień, oś pionowa to godziny doby, a obszary kolorowe wskazują, kiedy księżyc jest widoczny nad linią horyzontu. Pionowe kreski w kolorze szarym (nów) i niebieskim (pełnia) wskazują główne fazy księżyca.

Za podstawę poziomu komfortu w kontekście wilgotności powietrza przyjęliśmy punkt rosy, jako że to od niego zależy czy pot paruje z powierzchni skóry, chłodząc tym samym ciało. Niższe punkty rosy odczuwane są jako bardziej suche, natomiast wyższe punkty rosy odczuwane są jako wyższa wilgotność. W przeciwieństwie do temperatury, która zwykle różni się znacząco między dniem a nocą, punkt rosy zmienia się wolniej, więc nawet jeśli w nocy temperatura może spaść, po parnym dniu można zazwyczaj oczekiwać parnej nocy.

Poziom odczuwalnej wilgotności powietrza w Bajina Bašta, mierzony jako odsetek czasu, kiedy panują warunki pogodowe odczuwane jako parne, uciążliwe lub męczące nie ulega znaczącym zmianom w ciągu roku, nie odbiegając od 4% o więcej niż 4%.

W tej części przedstawiono średni godzinowy wektor wiatru (prędkość i kierunek) w terenie otwartym, na wysokości 10 metrów nad powierzchnią gruntu. Wiatr występujący w danym miejscu zależy w dużym stopniu od miejscowej topografii terenu i innych czynników, a wartości chwilowe prędkości i kierunku wiatru są o wiele bardziej zróżnicowane niż średnie godzinowe.

W Bajina Bašta w ciągu roku występują niewielkie sezonowe zmiany pod względem średniej godzinowej prędkości wiatru.

Bardziej wietrzne warunki pogodowe panują przez 5,3 miesiąca, od 14 listopada do 22 kwietnia, kiedy średnia prędkość wiatru przekracza 7,1 kilometra na godzinę. Najbardziej wietrznym miesiącem roku w: Bajina Bašta jest luty, kiedy średnia godzinowa prędkość wiatru wynosi 8,6 kilometra na godzinę.

Mniej wietrzne warunki pogodowe panują przez 6,7 miesiąca, od 22 kwietnia do 14 listopada. Najmniej wietrznym miesiącem roku w: Bajina Bašta jest sierpień, kiedy średnia godzinowa prędkość wiatru wynosi 5,6 kilometra na godzinę.

Przeważający średni godzinowy kierunek wiatru w Bajina Bašta zmienia się w ciągu roku.

Wiatr wieje najczęściej z kierunku północnego przez 1,2 miesiąca, od 22 lutego do 29 marca; przez 2,0 dnia, od 22 kwietnia do 24 kwietnia i przez 4,6 miesiąca, od 1 maja do 20 września, z najwyższym prawdopodobieństwem na poziomie 42% w dniu 20 lipca. Wiatr wieje najczęściej z kierunku południowego przez 3,4 tygodnia, od 29 marca do 22 kwietnia; przez 1,0 tygodnia, od 24 kwietnia do 1 maja i przez 5,1 miesiąca, od 20 września do 22 lutego, z najwyższym prawdopodobieństwem na poziomie 30% w dniu 5 kwietnia.

Przyjemne warunki pogodowe panujące w ciągu roku w Bajina Bašta określamy obliczając dwie oceny atrakcyjności w kontekście podróży.

Na ocenę atrakcyjności turystycznej korzystnie wpływają pogodne dni bez opadów, z odczuwalną temperaturą od 18°C do 27°C. Zgodnie z tą oceną, aby skorzystać z atrakcji turystycznych na świeżym powietrzu Bajina Bašta najlepiej odwiedzić w okresie od połowy czerwiec do wczesnego wrzesień, a ocena atrakcyjności turystycznej jest najwyższa w pierwszym tygodniu miesiąca sierpień.

Na ocenę warunków do plażowania/kąpieli w basenie korzystnie wpływają pogodne dni bez opadów, z odczuwalną temperaturą między 24°C a 32°C. Zgodnie z tą oceną, aby skorzystać z upalnej pogody, Bajina Bašta najlepiej odwiedzić w okresie od połowy lipiec do połowy sierpień, a ocena jest najwyższa w pierwszym tygodniu miesiąca sierpień.

Metodologia

Dla każdej godziny między 08:00 a 21:00 w każdym dniu analizowanego okresu (1980 do 2016) obliczane są niezależne oceny w kontekście odczuwalnej temperatury, zachmurzenia i sumy opadu. Oceny te są następnie łączone w jedną godzinową ocenę łączną, która jest następnie sumowana dla dni, uśredniana dla wszystkich lat objętych analizowanym okresem i wyrównywana.

Ocena zachmurzenia wynosi 10 dla całkowicie bezchmurnego nieba i spada liniowo do 9 w przypadku niemal bezchmurnego nieba i dalej do 1 w przypadku nieba pochmurnego.

Ocena opadu, której podstawą jest opad z trzech godzin z wybraną godziną stanowiącą środek tego okresu, wynosi 10 w przypadku braku opadu i spada liniowo do 9 w przypadku opadu śladowego i dalej do 0 w przypadku opadu wynoszącego 1 milimetr i więcej.

Ocena atrakcyjności turystycznej w kontekście temperatury wynosi 0 w przypadku temperatur odczuwalnych poniżej 10°C, rosnąc liniowo do 9 dla temperatur wynoszących 18°C i do 10 dla 24°C oraz spadając liniowo do 9 w przypadku temperatur na poziomie 27°C i do 1 dla temperatur wynoszących 32°C lub wyższych.

Ocena warunków do plażowania/kąpieli w basenie w kontekście temperatury wynosi 0 w przypadku temperatur odczuwalnych poniżej 18°C, rosnąc liniowo do 9 dla temperatur wynoszących 24°C i do 10 dla 28°C oraz spadając liniowo do 9 w przypadku temperatur na poziomie 32°C i do 1 dla temperatur wynoszących 38°C lub wyższych.

W różnych miejscach na świecie sezon wegetacyjny jest definiowany inaczej, natomiast dla celów niniejszego raportu zdefiniowaliśmy go jako najdłuższy nieprzerwany okres z temperaturami powyżej zera (≥ 0°C) w ciągu roku (rozumianego jako rok kalendarzowy na półkuli północnej, lub okres od 1 lipca do 30 czerwca na półkuli południowej).

Sezon wegetacyjny w Bajina Bašta trwa zazwyczaj 6,9 miesiąca (212 dni), od około 4 kwietnia do około 2 listopada, a jego początek rzadko przypada przed 9 marca lub po 27 kwietnia, natomiast koniec rzadko przypada przed 15 października lub po 22 listopada.

Wskaźnik stopniodni okresu wegetacyjnego (GDD) stanowi miernik całorocznej akumulacji ciepła stosowany do przewidywania rozwoju roślin i zwierząt i jest definiowany jako całka ciepła powyżej temperatury progowej, z pominięciem nadwyżki wartości powyżej temperatury maksymalnej. W ramach tego raportu, stosujemy temperaturę bazową równą 10°C i limit górny w wysokości 30°C.

Biorąc pod uwagę stopniodni okresu wegetacyjnego GDD, w: Bajina Bašta pierwsze rośliny powinny kwitnąć około 6 kwietnia, przy czym rzadko zakwitają przed 18 marca lub po 25 kwietnia.

Ta część opisuje łączne dobowe padające krótkofalowe promieniowanie słoneczne docierające do powierzchni ziemi na terenie otwartym, z pełnym uwzględnieniem sezonowej zmienności długości dnia, wysokości górowania słońca nad linią horyzontu oraz pochłaniania promieniowania przez chmury i inne składniki atmosfery. Promieniowanie krótkofalowe obejmuje światło widzialne oraz promieniowanie ultrafioletowe.

Średnie dobowe padające krótkofalowe promieniowanie słoneczne ulega w ciągu roku ogromnym zmianom sezonowym.

Jaśniejszy okres roku trwa 3,2 miesiąca, od 13 maja do 20 sierpnia, kiedy średnie dobowe padające krótkofalowe promieniowanie słoneczne na metr kwadratowy przekracza 6,0 kWh. Najjaśniejszy miesiąc roku w: Bajina Bašta to lipiec, ze średnią wynoszącą 7,0 kWh.

Ciemniejszy okres roku trwa 3,6 miesiąca, od 29 października do 15 lutego, kiedy średnie dobowe padające krótkofalowe promieniowanie słoneczne na metr kwadratowy spada poniżej 2,6 kWh. Najciemniejszym miesiącem roku w: Bajina Bašta jest grudzień, ze średnią wynoszącą 1,5 kWh.

Dla celów niniejszego raportu, współrzędne geograficzne Bajina Bašta to: szerokość geograficzna 43,971°, długość geograficzna 19,567° i wysokość 242 m n.p.m.

Topografię w obrębie 3 kilometry od Bajina Bašta charakteryzują bardzo znaczne różnice wysokości terenu, maksymalnie do 400 metrów, przy średniej wysokości nad poziomem morza wynoszącej 337 metrów. W obrębie 16 kilometrów występują bardzo znaczne różnice wysokości terenu (1 306 metrów). W obrębie 80 kilometrów również występują ogromne różnice wysokości terenu (1 898 metrów).

Teren w obrębie 3 kilometry od Bajina Bašta obejmuje drzewa (47%), pola uprawne (38%) i powierzchnie sztuczne (11%), w obrębie 16 kilometrów obejmuje drzewa (66%) i pola uprawne (30%), natomiast w obrębie 80 kilometrów obejmuje drzewa (59%) i pola uprawne (33%).