Całoroczny klimat i średnie warunki pogodowe w Sarajewo Bośnia i Hercegowina

W: Sarajewo, lata są ciepłe i niemal bezchmurne, a zimy są bardzo zimne, śnieżne i częściowo zachmurzone. W ciągu roku, temperatura waha się od -5°C do 27°C i rzadko spada poniżej -12°C lub przekracza 33°C.

Ocena atrakcyjności turystycznej wskazuje, że aby skorzystać z ciepłej pogody, Sarajewo najlepiej odwiedzić w okresie od późnego czerwiec do wczesnego wrzesień.

Ciepła pora roku trwa 3,4 miesiąca, od 1 czerwca do 12 września, a średnia dobowa temperatura maksymalna przekracza wtedy 22°C. Najgorętszy miesiąc roku w: Sarajewo to lipiec, kiedy średnia temperatura maksymalna wynosi 27°C a minimalna 13°C.

Zimna pora roku trwa 3,4 miesiąca, od 23 listopada do 2 marca, a średnia dobowa temperatura maksymalna kształtuje się poniżej 8°C. Najzimniejszy miesiąc roku w: Sarajewo to styczeń, kiedy średnia temperatura minimalna wynosi -5°C a maksymalna 3°C.

W Sarajewo w ciągu roku występują znaczne sezonowe zmiany pod względem stopnia zachmurzenia.

Okres roku z większymi przejaśnieniami zaczyna się w Sarajewo około 10 czerwca, trwa 3,3 miesiąca i kończy około 18 września.

Najbardziej pogodnym miesiącem roku w: Sarajewo jest lipiec, kiedy niebo jest bezchmurne, niemal bezchmurne lub częściowo zachmurzone średnio 78% czasu.

Okres roku ze znaczniejszym zachmurzeniem zaczyna się 18 września, trwa 8,7 miesiąca i kończy się 10 czerwca.

Najbardziej pochmurnym miesiącem roku w: Sarajewo jest grudzień, kiedy niebo jest pochmurne lub znacznie zachmurzone średnio 60% czasu.

Dzień obfitujący w opady to dzień kiedy opad atmosferyczny lub równoważnik wodny takiego opadu wynosi przynajmniej 1 milimetr. Prawdopodobieństwo dni obfitujących w opady w Sarajewo ulega w ciągu roku zmianom.

Pora występowania bardziej intensywnych opadów trwa 11 miesięcy, od 5 kwietnia do 26 lutego, kiedy szansa wystąpienia obfitych opadów w danym dniu jest wyższa niż 28%. Miesiącem z największą liczbą dni obfitujących w opady w: Sarajewo jest czerwiec, kiedy opad na poziomie przynajmniej 1 milimetr występuje średnio przez 9,5 dnia.

Pora bardziej sucha trwa 1,3 miesiąca, od 26 lutego do 5 kwietnia. Miesiącem z najmniejszą liczbą dni obfitujących w opady w: Sarajewo jest sierpień, kiedy opad na poziomie przynajmniej 1 milimetr występuje średnio przez 7,2 dnia.

Jeżeli chodzi o dni obfitujące w opady, rozróżniamy pomiędzy dniami z opadami deszczu, śniegu lub deszczu ze śniegiem. Miesiącem z największą liczbą dni z opadem deszczu w: Sarajewo jest czerwiec, kiedy średnio pada przez 9,5 dnia. W oparciu o tę klasyfikację, najczęściej występująca w ciągu roku forma opadu to deszcz, a najwyższe prawdopodobieństwo wystąpienia tego opadu to 35% w dniu 5 czerwca.

Opad deszczu

Aby przedstawić nie tylko sumy miesięczne ale również zmiany w ciągu miesięcy, schemat pokazuje skumulowany opad deszczu w ruchomym okresie 31 dni z każdym dniem roku stanowiącym środek tego okresu. W Sarajewo występują pewne sezonowe wahania miesięcznych opadów deszczu.

Opady deszczu występują w Sarajewo przez cały rok. Najbardziej deszczowym miesiącem w: Sarajewo jest październik, kiedy średni opad deszczu wynosi 66 milimetrów.

Najmniej deszczowym miesiącem w: Sarajewo jest styczeń, kiedy średni opad deszczu wynosi 34 milimetry.

Opad śniegu

Tak jak w przypadku opadu deszczu, bierzemy pod uwagę skumulowany opad śniegu w ruchomym okresie 31 dni z każdym dniem roku stanowiącym środek tego okresu. Sarajewo cechują znaczne sezonowe wahania miesięcznego opadu śniegu.

Okres roku z opadami śniegu trwa 5,6 miesiąca, od 24 października do 12 kwietnia, a opad śniegu w ruchomym okresie 31 dni wynosi przynajmniej 25 milimetrów. Najbardziej śnieżnym miesiącem w: Sarajewo jest grudzień, kiedy średni opad śniegu wynosi 164 milimetry.

Okres roku pozbawiony opadów śniegu trwa 6,4 miesiąca, od 12 kwietnia do 24 października. Najmniejsze opady śniegu występują około 29 lipca, kiedy średni łączny skumulowany opad wynosi 0 milimetrów.

W Sarajewo długość dnia ulega w ciągu roku znaczącej zmianie. Najkrótszy dzień 2023 r. to 22 grudnia, kiedy światło dzienne trwa 8 godzin i 54 minuty, a najdłuższy dzień to 21 czerwca, obejmujący 15 godzin i 28 minut światła dziennego.

Słońce wschodzi najwcześniej o godz. 05:03 w dniu 16 czerwca, a najpóźniej 2 godziny i 17 minut później o godz. 07:20 w dniu 3 stycznia. Słońce zachodzi najwcześniej o godz. 16:08 w dniu 10 grudnia, a najpóźniej 4 godziny i 24 minuty później o godz. 20:33 w dniu 26 czerwca.

W 2023 r. w Sarajewo obowiązuje czas letni, który zaczyna obowiązywać wiosną w dniu 26 marca, trwa 7,1 miesiąca i przestaje obowiązywać jesienią w dniu 29 października.

Poniższy rysunek obrazuje specyfikę kluczowych danych dotyczących księżyca za 2023 r. Oś pozioma oznacza konkretny dzień, oś pionowa to godziny doby, a obszary kolorowe wskazują, kiedy księżyc jest widoczny nad linią horyzontu. Pionowe kreski w kolorze szarym (nów) i niebieskim (pełnia) wskazują główne fazy księżyca.

Za podstawę poziomu komfortu w kontekście wilgotności powietrza przyjęliśmy punkt rosy, jako że to od niego zależy czy pot paruje z powierzchni skóry, chłodząc tym samym ciało. Niższe punkty rosy odczuwane są jako bardziej suche, natomiast wyższe punkty rosy odczuwane są jako wyższa wilgotność. W przeciwieństwie do temperatury, która zwykle różni się znacząco między dniem a nocą, punkt rosy zmienia się wolniej, więc nawet jeśli w nocy temperatura może spaść, po parnym dniu można zazwyczaj oczekiwać parnej nocy.

Poziom odczuwalnej wilgotności powietrza w Sarajewo, mierzony jako odsetek czasu, kiedy panują warunki pogodowe odczuwane jako parne, uciążliwe lub męczące nie ulega znaczącym zmianom w ciągu roku, nie odbiegając od 2% o więcej niż 2%.

W tej części przedstawiono średni godzinowy wektor wiatru (prędkość i kierunek) w terenie otwartym, na wysokości 10 metrów nad powierzchnią gruntu. Wiatr występujący w danym miejscu zależy w dużym stopniu od miejscowej topografii terenu i innych czynników, a wartości chwilowe prędkości i kierunku wiatru są o wiele bardziej zróżnicowane niż średnie godzinowe.

W Sarajewo w ciągu roku występują niewielkie sezonowe zmiany pod względem średniej godzinowej prędkości wiatru.

Bardziej wietrzne warunki pogodowe panują przez 5,6 miesiąca, od 4 listopada do 23 kwietnia, kiedy średnia prędkość wiatru przekracza 8,0 kilometra na godzinę. Najbardziej wietrznym miesiącem roku w: Sarajewo jest luty, kiedy średnia godzinowa prędkość wiatru wynosi 9,9 kilometra na godzinę.

Mniej wietrzne warunki pogodowe panują przez 6,4 miesiąca, od 23 kwietnia do 4 listopada. Najmniej wietrznym miesiącem roku w: Sarajewo jest sierpień, kiedy średnia godzinowa prędkość wiatru wynosi 6,1 kilometra na godzinę.

Przeważający średni godzinowy kierunek wiatru w Sarajewo zmienia się w ciągu roku.

Wiatr wieje najczęściej z kierunku północnego przez 2,1 miesiąca, od 3 czerwca do 7 sierpnia, z najwyższym prawdopodobieństwem na poziomie 39% w dniu 3 lipca. Wiatr wieje najczęściej z kierunku wschodniego przez 3,9 tygodnia, od 7 sierpnia do 3 września, z najwyższym prawdopodobieństwem na poziomie 33% w dniu 7 sierpnia. Wiatr wieje najczęściej z kierunku południowego przez 9,0 miesiąca, od 3 września do 3 czerwca, z najwyższym prawdopodobieństwem na poziomie 40% w dniu 1 stycznia.

Przyjemne warunki pogodowe panujące w ciągu roku w Sarajewo określamy obliczając dwie oceny atrakcyjności w kontekście podróży.

Na ocenę atrakcyjności turystycznej korzystnie wpływają pogodne dni bez opadów, z odczuwalną temperaturą od 18°C do 27°C. Zgodnie z tą oceną, aby skorzystać z atrakcji turystycznych na świeżym powietrzu Sarajewo najlepiej odwiedzić w okresie od późnego czerwiec do wczesnego wrzesień, a ocena atrakcyjności turystycznej jest najwyższa w pierwszym tygodniu miesiąca sierpień.

Na ocenę warunków do plażowania/kąpieli w basenie korzystnie wpływają pogodne dni bez opadów, z odczuwalną temperaturą między 24°C a 32°C. Zgodnie z tą oceną, aby skorzystać z upalnej pogody, Sarajewo najlepiej odwiedzić w okresie od wczesnego lipiec do połowy sierpień, a ocena jest najwyższa w pierwszym tygodniu miesiąca sierpień.

Metodologia

Dla każdej godziny między 08:00 a 21:00 w każdym dniu analizowanego okresu (1980 do 2016) obliczane są niezależne oceny w kontekście odczuwalnej temperatury, zachmurzenia i sumy opadu. Oceny te są następnie łączone w jedną godzinową ocenę łączną, która jest następnie sumowana dla dni, uśredniana dla wszystkich lat objętych analizowanym okresem i wyrównywana.

Ocena zachmurzenia wynosi 10 dla całkowicie bezchmurnego nieba i spada liniowo do 9 w przypadku niemal bezchmurnego nieba i dalej do 1 w przypadku nieba pochmurnego.

Ocena opadu, której podstawą jest opad z trzech godzin z wybraną godziną stanowiącą środek tego okresu, wynosi 10 w przypadku braku opadu i spada liniowo do 9 w przypadku opadu śladowego i dalej do 0 w przypadku opadu wynoszącego 1 milimetr i więcej.

Ocena atrakcyjności turystycznej w kontekście temperatury wynosi 0 w przypadku temperatur odczuwalnych poniżej 10°C, rosnąc liniowo do 9 dla temperatur wynoszących 18°C i do 10 dla 24°C oraz spadając liniowo do 9 w przypadku temperatur na poziomie 27°C i do 1 dla temperatur wynoszących 32°C lub wyższych.

Ocena warunków do plażowania/kąpieli w basenie w kontekście temperatury wynosi 0 w przypadku temperatur odczuwalnych poniżej 18°C, rosnąc liniowo do 9 dla temperatur wynoszących 24°C i do 10 dla 28°C oraz spadając liniowo do 9 w przypadku temperatur na poziomie 32°C i do 1 dla temperatur wynoszących 38°C lub wyższych.

W różnych miejscach na świecie sezon wegetacyjny jest definiowany inaczej, natomiast dla celów niniejszego raportu zdefiniowaliśmy go jako najdłuższy nieprzerwany okres z temperaturami powyżej zera (≥ 0°C) w ciągu roku (rozumianego jako rok kalendarzowy na półkuli północnej, lub okres od 1 lipca do 30 czerwca na półkuli południowej).

Sezon wegetacyjny w Sarajewo trwa zazwyczaj 6,0 miesiąca (184 dni), od około 17 kwietnia do około 19 października, a jego początek rzadko przypada przed 29 marca lub po 7 maja, natomiast koniec rzadko przypada przed 1 października lub po 5 listopada.

Wskaźnik stopniodni okresu wegetacyjnego (GDD) stanowi miernik całorocznej akumulacji ciepła stosowany do przewidywania rozwoju roślin i zwierząt i jest definiowany jako całka ciepła powyżej temperatury progowej, z pominięciem nadwyżki wartości powyżej temperatury maksymalnej. W ramach tego raportu, stosujemy temperaturę bazową równą 10°C i limit górny w wysokości 30°C.

Biorąc pod uwagę stopniodni okresu wegetacyjnego GDD, w: Sarajewo pierwsze rośliny powinny kwitnąć około 11 kwietnia, przy czym rzadko zakwitają przed 22 marca lub po 28 kwietnia.

Ta część opisuje łączne dobowe padające krótkofalowe promieniowanie słoneczne docierające do powierzchni ziemi na terenie otwartym, z pełnym uwzględnieniem sezonowej zmienności długości dnia, wysokości górowania słońca nad linią horyzontu oraz pochłaniania promieniowania przez chmury i inne składniki atmosfery. Promieniowanie krótkofalowe obejmuje światło widzialne oraz promieniowanie ultrafioletowe.

Średnie dobowe padające krótkofalowe promieniowanie słoneczne ulega w ciągu roku ogromnym zmianom sezonowym.

Jaśniejszy okres roku trwa 3,2 miesiąca, od 13 maja do 21 sierpnia, kiedy średnie dobowe padające krótkofalowe promieniowanie słoneczne na metr kwadratowy przekracza 6,1 kWh. Najjaśniejszy miesiąc roku w: Sarajewo to lipiec, ze średnią wynoszącą 7,1 kWh.

Ciemniejszy okres roku trwa 3,5 miesiąca, od 30 października do 14 lutego, kiedy średnie dobowe padające krótkofalowe promieniowanie słoneczne na metr kwadratowy spada poniżej 2,6 kWh. Najciemniejszym miesiącem roku w: Sarajewo jest grudzień, ze średnią wynoszącą 1,5 kWh.

Dla celów niniejszego raportu, współrzędne geograficzne Sarajewo to: szerokość geograficzna 43,849°, długość geograficzna 18,356° i wysokość 509 m n.p.m.

Topografię w obrębie 3 kilometry od Sarajewo charakteryzują bardzo znaczne różnice wysokości terenu, maksymalnie do 334 metry, przy średniej wysokości nad poziomem morza wynoszącej 563 metry. W obrębie 16 kilometrów występują bardzo znaczne różnice wysokości terenu (1 206 metrów). W obrębie 80 kilometrów również występują ogromne różnice wysokości terenu (2 341 metrów).

Teren w obrębie 3 kilometry od Sarajewo obejmuje powierzchnie sztuczne (73%), pola uprawne (14%) i drzewa (10%), w obrębie 16 kilometrów obejmuje drzewa (65%) i pola uprawne (20%), natomiast w obrębie 80 kilometrów obejmuje drzewa (67%) i pola uprawne (15%).