Całoroczny klimat i średnie warunki pogodowe w Banja Luka Bośnia i Hercegowina

W: Banja Luka, lata są ciepłe, zimy są bardzo zimne i śnieżne, a cały rok jest występuje częściowe zachmurzenie . W ciągu roku, temperatura waha się od -3°C do 28°C i rzadko spada poniżej -10°C lub przekracza 33°C.

Ocena atrakcyjności turystycznej wskazuje, że aby skorzystać z ciepłej pogody, Banja Luka najlepiej odwiedzić w okresie od połowy czerwiec do wczesnego wrzesień.

Ciepła pora roku trwa 3,4 miesiąca, od 28 maja do 11 września, a średnia dobowa temperatura maksymalna przekracza wtedy 23°C. Najgorętszy miesiąc roku w: Banja Luka to lipiec, kiedy średnia temperatura maksymalna wynosi 27°C a minimalna 15°C.

Zimna pora roku trwa 3,4 miesiąca, od 22 listopada do 1 marca, a średnia dobowa temperatura maksymalna kształtuje się poniżej 9°C. Najzimniejszy miesiąc roku w: Banja Luka to styczeń, kiedy średnia temperatura minimalna wynosi -3°C a maksymalna 4°C.

W Banja Luka w ciągu roku występują znaczne sezonowe zmiany pod względem stopnia zachmurzenia.

Okres roku z większymi przejaśnieniami zaczyna się w Banja Luka około 6 czerwca, trwa 3,5 miesiąca i kończy około 22 września.

Najbardziej pogodnym miesiącem roku w: Banja Luka jest lipiec, kiedy niebo jest bezchmurne, niemal bezchmurne lub częściowo zachmurzone średnio 76% czasu.

Okres roku ze znaczniejszym zachmurzeniem zaczyna się 22 września, trwa 8,5 miesiąca i kończy się 6 czerwca.

Najbardziej pochmurnym miesiącem roku w: Banja Luka jest grudzień, kiedy niebo jest pochmurne lub znacznie zachmurzone średnio 61% czasu.

Dzień obfitujący w opady to dzień kiedy opad atmosferyczny lub równoważnik wodny takiego opadu wynosi przynajmniej 1 milimetr. Prawdopodobieństwo dni obfitujących w opady w Banja Luka ulega w ciągu roku zmianom.

Pora występowania bardziej intensywnych opadów trwa 9,7 miesiąca, od 20 lutego do 11 grudnia, kiedy szansa wystąpienia obfitych opadów w danym dniu jest wyższa niż 27%. Miesiącem z największą liczbą dni obfitujących w opady w: Banja Luka jest czerwiec, kiedy opad na poziomie przynajmniej 1 milimetr występuje średnio przez 9,5 dnia.

Pora bardziej sucha trwa 2,3 miesiąca, od 11 grudnia do 20 lutego. Miesiącem z najmniejszą liczbą dni obfitujących w opady w: Banja Luka jest styczeń, kiedy opad na poziomie przynajmniej 1 milimetr występuje średnio przez 6,9 dnia.

Jeżeli chodzi o dni obfitujące w opady, rozróżniamy pomiędzy dniami z opadami deszczu, śniegu lub deszczu ze śniegiem. Miesiącem z największą liczbą dni z opadem deszczu w: Banja Luka jest czerwiec, kiedy średnio pada przez 9,5 dnia. W oparciu o tę klasyfikację, najczęściej występująca w ciągu roku forma opadu to deszcz, a najwyższe prawdopodobieństwo wystąpienia tego opadu to 34% w dniu 4 czerwca.

Opad deszczu

Aby przedstawić nie tylko sumy miesięczne ale również zmiany w ciągu miesięcy, schemat pokazuje skumulowany opad deszczu w ruchomym okresie 31 dni z każdym dniem roku stanowiącym środek tego okresu. W Banja Luka występują pewne sezonowe wahania miesięcznych opadów deszczu.

Opady deszczu występują w Banja Luka przez cały rok. Najbardziej deszczowym miesiącem w: Banja Luka jest wrzesień, kiedy średni opad deszczu wynosi 75 milimetry.

Najmniej deszczowym miesiącem w: Banja Luka jest styczeń, kiedy średni opad deszczu wynosi 37 milimetrów.

Opad śniegu

Tak jak w przypadku opadu deszczu, bierzemy pod uwagę skumulowany opad śniegu w ruchomym okresie 31 dni z każdym dniem roku stanowiącym środek tego okresu. Banja Luka cechują znaczne sezonowe wahania miesięcznego opadu śniegu.

Okres roku z opadami śniegu trwa 4,3 miesiąca, od 10 listopada do 20 marca, a opad śniegu w ruchomym okresie 31 dni wynosi przynajmniej 25 milimetrów. Najbardziej śnieżnym miesiącem w: Banja Luka jest styczeń, kiedy średni opad śniegu wynosi 101 milimetrów.

Okres roku pozbawiony opadów śniegu trwa 7,7 miesiąca, od 20 marca do 10 listopada. Najmniejsze opady śniegu występują około 18 lipca, kiedy średni łączny skumulowany opad wynosi 0 milimetrów.

W Banja Luka długość dnia ulega w ciągu roku znaczącej zmianie. Najkrótszy dzień 2024 r. to 21 grudnia, kiedy światło dzienne trwa 8 godzin i 48 minut, a najdłuższy dzień to 20 czerwca, obejmujący 15 godzin i 35 minut światła dziennego.

Słońce wschodzi najwcześniej o godz. 05:04 w dniu 15 czerwca, a najpóźniej 2 godziny i 24 minuty później o godz. 07:28 w dniu 3 stycznia. Słońce zachodzi najwcześniej o godz. 16:10 w dniu 10 grudnia, a najpóźniej 4 godziny i 31 minut później o godz. 20:41 w dniu 26 czerwca.

W 2024 r. w Banja Luka obowiązuje czas letni, który zaczyna obowiązywać wiosną w dniu 31 marca, trwa 6,9 miesiąca i przestaje obowiązywać jesienią w dniu 27 października.

Poniższy rysunek obrazuje specyfikę kluczowych danych dotyczących księżyca za 2024 r. Oś pozioma oznacza konkretny dzień, oś pionowa to godziny doby, a obszary kolorowe wskazują, kiedy księżyc jest widoczny nad linią horyzontu. Pionowe kreski w kolorze szarym (nów) i niebieskim (pełnia) wskazują główne fazy księżyca.

Za podstawę poziomu komfortu w kontekście wilgotności powietrza przyjęliśmy punkt rosy, jako że to od niego zależy czy pot paruje z powierzchni skóry, chłodząc tym samym ciało. Niższe punkty rosy odczuwane są jako bardziej suche, natomiast wyższe punkty rosy odczuwane są jako wyższa wilgotność. W przeciwieństwie do temperatury, która zwykle różni się znacząco między dniem a nocą, punkt rosy zmienia się wolniej, więc nawet jeśli w nocy temperatura może spaść, po parnym dniu można zazwyczaj oczekiwać parnej nocy.

W Banja Luka występują pewne sezonowe wahania pod względem odczuwalnej wilgotności powietrza.

Bardziej parny okres roku trwa 2,6 miesiąca, od 8 czerwca do 29 sierpnia, kiedy parno, uciążliwie lub męcząco może być przynajmniej 3% czasu. Miesiącem z największą liczbą parnych dni w: Banja Luka jest lipiec, kiedy parno lub gorzej jest przez 2,9 dnia.

Najmniej parny dzień roku to 23 lutego, kiedy parne warunki pogodowe są w zasadzie niespotykane.

W tej części przedstawiono średni godzinowy wektor wiatru (prędkość i kierunek) w terenie otwartym, na wysokości 10 metrów nad powierzchnią gruntu. Wiatr występujący w danym miejscu zależy w dużym stopniu od miejscowej topografii terenu i innych czynników, a wartości chwilowe prędkości i kierunku wiatru są o wiele bardziej zróżnicowane niż średnie godzinowe.

W Banja Luka w ciągu roku występują niewielkie sezonowe zmiany pod względem średniej godzinowej prędkości wiatru.

Bardziej wietrzne warunki pogodowe panują przez 4,9 miesiąca, od 26 listopada do 23 kwietnia, kiedy średnia prędkość wiatru przekracza 6,6 kilometra na godzinę. Najbardziej wietrznym miesiącem roku w: Banja Luka jest luty, kiedy średnia godzinowa prędkość wiatru wynosi 7,8 kilometra na godzinę.

Mniej wietrzne warunki pogodowe panują przez 7,1 miesiąca, od 23 kwietnia do 26 listopada. Najmniej wietrznym miesiącem roku w: Banja Luka jest lipiec, kiedy średnia godzinowa prędkość wiatru wynosi 5,3 kilometra na godzinę.

Przeważający średni godzinowy kierunek wiatru w Banja Luka zmienia się w ciągu roku.

Wiatr wieje najczęściej z kierunku wschodniego przez 2,2 miesiąca, od 12 stycznia do 18 marca; przez 2,0 dnia, od 7 maja do 9 maja i przez 1,3 miesiąca, od 12 sierpnia do 20 września, z najwyższym prawdopodobieństwem na poziomie 32% w dniu 25 sierpnia. Wiatr wieje najczęściej z kierunku południowego przez 2,6 tygodnia, od 18 marca do 5 kwietnia; przez 1,3 tygodnia, od 28 kwietnia do 7 maja i przez 3,7 miesiąca, od 20 września do 12 stycznia, z najwyższym prawdopodobieństwem na poziomie 29% w dniu 4 kwietnia. Wiatr wieje najczęściej z kierunku północnego przez 3,3 tygodnia, od 5 kwietnia do 28 kwietnia i przez 3,1 miesiąca, od 9 maja do 12 sierpnia, z najwyższym prawdopodobieństwem na poziomie 35% w dniu 20 lipca.

Przyjemne warunki pogodowe panujące w ciągu roku w Banja Luka określamy obliczając dwie oceny atrakcyjności w kontekście podróży.

Na ocenę atrakcyjności turystycznej korzystnie wpływają pogodne dni bez opadów, z odczuwalną temperaturą od 18°C do 27°C. Zgodnie z tą oceną, aby skorzystać z atrakcji turystycznych na świeżym powietrzu Banja Luka najlepiej odwiedzić w okresie od połowy czerwiec do wczesnego wrzesień, a ocena atrakcyjności turystycznej jest najwyższa w drugim tygodniu miesiąca sierpień.

Na ocenę warunków do plażowania/kąpieli w basenie korzystnie wpływają pogodne dni bez opadów, z odczuwalną temperaturą między 24°C a 32°C. Zgodnie z tą oceną, aby skorzystać z upalnej pogody, Banja Luka najlepiej odwiedzić w okresie od wczesnego lipiec do połowy sierpień, a ocena jest najwyższa w pierwszym tygodniu miesiąca sierpień.

Metodologia

Dla każdej godziny między 08:00 a 21:00 w każdym dniu analizowanego okresu (1980 do 2016) obliczane są niezależne oceny w kontekście odczuwalnej temperatury, zachmurzenia i sumy opadu. Oceny te są następnie łączone w jedną godzinową ocenę łączną, która jest następnie sumowana dla dni, uśredniana dla wszystkich lat objętych analizowanym okresem i wyrównywana.

Ocena zachmurzenia wynosi 10 dla całkowicie bezchmurnego nieba i spada liniowo do 9 w przypadku niemal bezchmurnego nieba i dalej do 1 w przypadku nieba pochmurnego.

Ocena opadu, której podstawą jest opad z trzech godzin z wybraną godziną stanowiącą środek tego okresu, wynosi 10 w przypadku braku opadu i spada liniowo do 9 w przypadku opadu śladowego i dalej do 0 w przypadku opadu wynoszącego 1 milimetr i więcej.

Ocena atrakcyjności turystycznej w kontekście temperatury wynosi 0 w przypadku temperatur odczuwalnych poniżej 10°C, rosnąc liniowo do 9 dla temperatur wynoszących 18°C i do 10 dla 24°C oraz spadając liniowo do 9 w przypadku temperatur na poziomie 27°C i do 1 dla temperatur wynoszących 32°C lub wyższych.

Ocena warunków do plażowania/kąpieli w basenie w kontekście temperatury wynosi 0 w przypadku temperatur odczuwalnych poniżej 18°C, rosnąc liniowo do 9 dla temperatur wynoszących 24°C i do 10 dla 28°C oraz spadając liniowo do 9 w przypadku temperatur na poziomie 32°C i do 1 dla temperatur wynoszących 38°C lub wyższych.

W różnych miejscach na świecie sezon wegetacyjny jest definiowany inaczej, natomiast dla celów niniejszego raportu zdefiniowaliśmy go jako najdłuższy nieprzerwany okres z temperaturami powyżej zera (≥ 0°C) w ciągu roku (rozumianego jako rok kalendarzowy na półkuli północnej, lub okres od 1 lipca do 30 czerwca na półkuli południowej).

Sezon wegetacyjny w Banja Luka trwa zazwyczaj 6,7 miesiąca (204 dni), od około 4 kwietnia do około 26 października, a jego początek rzadko przypada przed 13 marca lub po 26 kwietnia, natomiast koniec rzadko przypada przed 8 października lub po 15 listopada.

Wskaźnik stopniodni okresu wegetacyjnego (GDD) stanowi miernik całorocznej akumulacji ciepła stosowany do przewidywania rozwoju roślin i zwierząt i jest definiowany jako całka ciepła powyżej temperatury progowej, z pominięciem nadwyżki wartości powyżej temperatury maksymalnej. W ramach tego raportu, stosujemy temperaturę bazową równą 10°C i limit górny w wysokości 30°C.

Biorąc pod uwagę stopniodni okresu wegetacyjnego GDD, w: Banja Luka pierwsze rośliny powinny kwitnąć około 31 marca, przy czym rzadko zakwitają przed 16 marca lub po 19 kwietnia.

Ta część opisuje łączne dobowe padające krótkofalowe promieniowanie słoneczne docierające do powierzchni ziemi na terenie otwartym, z pełnym uwzględnieniem sezonowej zmienności długości dnia, wysokości górowania słońca nad linią horyzontu oraz pochłaniania promieniowania przez chmury i inne składniki atmosfery. Promieniowanie krótkofalowe obejmuje światło widzialne oraz promieniowanie ultrafioletowe.

Średnie dobowe padające krótkofalowe promieniowanie słoneczne ulega w ciągu roku ogromnym zmianom sezonowym.

Jaśniejszy okres roku trwa 3,2 miesiąca, od 11 maja do 19 sierpnia, kiedy średnie dobowe padające krótkofalowe promieniowanie słoneczne na metr kwadratowy przekracza 6,0 kWh. Najjaśniejszy miesiąc roku w: Banja Luka to lipiec, ze średnią wynoszącą 7,0 kWh.

Ciemniejszy okres roku trwa 3,6 miesiąca, od 28 października do 16 lutego, kiedy średnie dobowe padające krótkofalowe promieniowanie słoneczne na metr kwadratowy spada poniżej 2,5 kWh. Najciemniejszym miesiącem roku w: Banja Luka jest grudzień, ze średnią wynoszącą 1,4 kWh.

Dla celów niniejszego raportu, współrzędne geograficzne Banja Luka to: szerokość geograficzna 44,778°, długość geograficzna 17,194° i wysokość 164 m n.p.m.

Topografię w obrębie 3 kilometry od Banja Luka charakteryzują znaczne różnice wysokości terenu, maksymalnie do 237 metrów, przy średniej wysokości nad poziomem morza wynoszącej 183 metry. W obrębie 16 kilometrów występują znaczne różnice wysokości terenu (824 metry). W obrębie 80 kilometrów występują duże różnice wysokości terenu (1 876 metrów).

Teren w obrębie 3 kilometry od Banja Luka obejmuje powierzchnie sztuczne (57%) i pola uprawne (33%), w obrębie 16 kilometrów obejmuje pola uprawne (51%) i drzewa (43%), natomiast w obrębie 80 kilometrów obejmuje drzewa (53%) i pola uprawne (34%).